از حدود ۴۰ سال پیش شاهد سرعت گرفتن بی‌سابقه شکاف طبقاتی در جهان هستیم. شکاف میان طبقات بسیار مرفه و ثروت مند با طبقات متوسط در همه کشورهای جهان عمیق‌تر میشود. از سال ١۹۸۰ میلادی درآمد و ثروت یک درصد مردم بسیار مرفه جهان آن‌قدر رشد کرده است که اکنون دو برابر بیشتر از درآمد ۵۰ درصد جمعیت جهان است که در طبقات مردمی و متوسط طبقه‌بندی‌شده‌اند، که کشور افغانستان نیز از این قاعده مستثنا نبوده.
نویسنده: حسین جعفری، پژوهشگر اقتصادی
از حدود ۴۰ سال پیش شاهد سرعت گرفتن بی‌سابقه شکاف طبقاتی در جهان هستیم. شکاف میان طبقات بسیار مرفه و ثروت مند با طبقات متوسط در همه کشورهای جهان عمیق‌تر میشود. از سال ١۹۸۰ میلادی درآمد و ثروت یک درصد مردم بسیار مرفه جهان آن‌قدر رشد کرده است که اکنون دو برابر بیشتر از درآمد ۵۰ درصد جمعیت جهان است که در طبقات مردمی و متوسط طبقه‌بندی‌شده‌اند، که کشور افغانستان نیز از این قاعده مستثنا نبوده.
شواهد آماری
بر همین اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار افغانستان نشان میدهد که نزدیک به ۵۲ درصد از جمعیت این کشور در فقر همه‌جانبه به سر می‌برد و به گفته وزیر اقتصاد این کشور کسانی که به پنج بخش که عبارت اند از؛ وضعیت آموزشی، بهداشت، استانداردهای زندگی، اشتغال و امنیت، کمتر از ۴۰ درصد دسترسی داشته‌اند، در این کشور در فهرست افراد فقیر قرارگرفته‌اند. با استناد به همین معیارها گزارش‌های مرکز آمار افغانستان در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۶ فقر کلی در این کشور را بیش از ۵۴ درصد برآورد کرده است
از طرف دیگر دادههای اطلاعاتی وزارت اقتصاد این کشور، میزان فقر در شهرها و روستاها را به طور میانگین ۱۸ و 61 درصد و در میان کوچی‌ها (عشایر) 89 درصد نشان میدهد و در مناطق شهری نیز با فقر 15 درصدی در ولایت کابل، فقر 85 درصدی در ولایت بادغیس و 80 درصدی در ولایت نورستان روبه رو است. نکته جالب توجه ارتباط مستقیم میزان فقر با جمعیت هر خانوار است، به طوری که بر اساس گزارشات مصطفی مستور، وزیرر اقتصاد این کشور؛ سی‌و‌سه درصد از افراد فقیر در خانواده‌ای زندگی میکنند که دارای ۴ فرزند است و بیشتر از ۶۱ درصد از افراد فقیر نیز در خانوارهای بیش از ده نفر زندگی میکنند. این امارها نشان‌دهنده ارتباط تعداد اعضای خانواده با سطح رفاه در افغانستان است[1].
عمیق تر شدن فقر با رشد اقتصادی
باوجود رشد اندک اما مستمر اقتصادی در سالهای اخیر، همچنان شاهد گشترش فقر در افغانستان میباشیم و در واقع رشد اقتصادی که هدف بزرگی برای دولتها بوده است نتوانسته فقر و بیکاری را کاهش دهد. در تحلیل‌های اقتصادی و مطابق به شواهد تاریخی، رشد اقتصادی لزوماً به معنای توسعه اقتصادی و کاهش فقر نبوده و حتی در بعضی موارد رشد اقتصادی فقر را افزایش داده است. هدف محوری در رشد اقتصادی، صرفا افزایش تولید ناخالص داخلی است ولی دغدغه توزیع این درآمد و مصرف آن را ندارد. در سالی که گذشت میزان افراد فقیر در افغانستان به 9 میلیون نفر افزایش یافت که در مقایسه با چند سال قبل 4 میلیون افزایش را نشان میدهد[2].
شواهد نشان میدهد که شیوه‌های رشد اقتصادی برافزایش نابرابری در این کشور تأثیرگذار بوده است. به طوری که به صورت متوسط رشد مصرف سرانه بین سالهای 2007 و 2011 تنها 7 درصد افزایش داشته است این در حالی است که در سال 2009 رشد اقتصادی برابر با 21 درصد بوده است. از طرف دیگر، بر اساس ضریب جینی[3] در حدود 70 درصد طبقه فقیر جامعه در بازه گفته شده یک کاهش 7 درصدی را در مصارفشان تجربه کرده‌اند و در مقابل مصارف 70 درصد طبقه ثروتمند، افزایش 6 درصدی داشته است. بنابر این به نظر میرسد که در صورت بهره مند شدن آحاد جامعه از رشد اقتصادی است که میتوان این معیار را شرطی کافی و ضروری برای کاهش فقر دانست.
راهکارهای قابل ارئه
تقویت بخش زراعت جهت تداوم رشد اقتصادی با در نظر داشتن محدود شدن کمک‌های جامعه جهانی و تسریع بخشیدن روند فقرزدایی ضروری می‌باشد.طوری که 75 درصد طبقه فقیر که سنشان از 15 به بالا بی‌سوادند. آن‌ها نمی‌توانند از مزایای فرصت‌های شغلی بهتر که لازمه مهارت‌های بسیاری است، بهره‌مند گردند.بنابراین فقرزدایی باید از طریق رشد بخش زراعت که زیادترین قشر فقیر در آن تمرکز دارند، آغاز گردد.
سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی که سبب رشد اقتصادی، بهبود رفاه جامعه، کاهش فقر و شکل‌گیری روابط اقتصادی میان افغانستان و دیگر کشورها درسطح منطقه میشود. درحالی‌که توسعه عرضه خدمات اساسی، در افغانستان باید توجه زیادی را به بهبودی دسترسی و کیفیت در خدماتی که افراد را تحت پوشش قرار شمی دهند، داشته باشد بخصوص برای گروه‌هایی مانند زنان و فقرا که کمتر به آن‌ها توجه صورت گرفته است.
مدیریت و کاهش خطر، جغرافیا (مواجه به خطرات طبیعی)، ساختار اقتصادی و میزان فقر نیازمند کمک‌های هماهنگ شده باهدف جلوگیری و کاهش خطرات و کمک مردم جهت رسیدگی به اثرات منفی صدمات اقتصادی می‌باشد. بخصوص توجه خاصی جهت اکتشاف سیستم مؤثر مصونیت اجتماعی که بتواند روند فقرزدایی را تسریع بخشد، داشته باشد.[4]
منابع:
.[1] مرکز آمار افغانستان،2018
[2]. وزارت افغانستان،2018
[3] Coefficien Gini
[4] World Bank Document
منبع: مطالعات افغانستان
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/14933
تگ ها:
زدن زن در اسلام
